Iedereen weet dat (werk)stress naar overspannenheid of burn-out kan leiden. Maar ben je hooggevoelig (hsp) dan heb je hier veel sneller last van. Want waar jouw collega’s na een borrel de volgende dag fluitend aan het werk zijn, voel jij je oververmoeid en komt er niets meer uit je handen. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de hsp’ers burn-out raakt. Stress is hierbij een zwaarwegende factor. Hoe ga je als hsp’er met stress om en hoe leer je beter ontspannen, zowel thuis als op de werkvloer? In dit blog leren we je er alles over.

Onderzoek hsp

Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar hoe hooggevoelige mensen in elkaar steken. En dat is voor de hsp’er goed nieuws. Want een groot deel hiervan raakt burn-out. In Nederland is dat 57%, en internationaal loopt dit zelfs tot 75% op. Als hsp’er raak je eerder gestrest omdat je meer informatie en (subtiele) prikkels tot je neemt dan andere mensen. Jouw zenuwstelsel is veel gevoeliger. Ook je brein werkt anders; meerdere delen van je hersenen zijn actief bij het opnemen en verwerken van informatie. En dat kost energie.

Lees ook: 13 redenen waarom een hsp eerder burn-out raakt.

Hsp en de 5 zintuigen

Met je vijf zintuigen – horen, zien, voelen, proeven en ruiken – pik je informatie op. Dit wordt vervolgens naar je hersenen gestuurd om te verwerken. Ben je hooggevoelig dan zijn deze zintuigen scherper dan bij de meeste mensen. De geur van bijvoorbeeld parfum komt daarom heftiger bij jou binnen dan bij iemand die niet hooggevoelig is. Of heb je extreem last van licht, zelfs als de zon niet schijnt.

Daarnaast is de ene hsp’er de ander niet. De een heeft veel meer last van bijvoorbeeld voedingsmiddelen, zoals overgevoelig zijn voor cafeïne of last hebben van een glutenallergie. Andere hsp’ers pikken veel gevoelens van hun omgeving op en kunnen hier moeilijk mee omgaan.

Het is nog een hele klus om uit te vinden waar jouw gevoeligheid ligt (en misschien ligt dit wel op meerdere vlakken) en hoe je hiermee om moet gaan.

Voor- en nadelen van hsp

Aan hooggevoeligheid zijn mooie eigenschappen verbonden als sterk intuïtief en creatief zijn, of het vermogen hebben om details op te merken die anderen over het hoofd zien. Heb jij er toch meer last van dan dat je de voordelen eruit haalt? Je bent niet de enige. De meeste hsp’ers ervaren meer nadelen van hun gevoeligheid. Onze maatschappij is er ook niet op ingericht om met die gevoeligheid rekening te houden. Op het werk ondervinden hsp’ers daarom vaak de nadelen omdat hier meer aanpassing wordt gevraagd.

In onderstaande video (Engelstalig) delen ze hsp’ers in, in 6 types. Waar herken jij jezelf in?

Hsp op het werk

Drs. Esther Bergsma is auteur, wetenschappelijk onderzoeker en expert op het gebied van hsp. Zij deed onderzoek naar hooggevoeligheid op de werkvloer, samen met andere hsp-experts over de gehele wereld. Ruim 5500 mensen uit twintig verschillende landen deden mee.

Omdat je doorgaans veel tijd op je werk besteedt, geeft dit belangrijke informatie over waar je als hsp’er tegenaan loopt. Zo blijkt dat veel hsp’ers op hun werk dagelijks overprikkeld raken. Bergsma en haar collega’s onderzochten waar hsp’ers op de werkvloer het meeste last van hebben. Dit zijn de resultaten:

• Het meest gevoelig zijn hsp’ers voor de sfeer. Als de sfeer op de werkvloer niet positief of harmonieus is, dan hebben ze daar extreem last van;
• Betekenisloos werk is voor veel hsp’ers onwerkbaar. Ze hechten meer waarde aan de ideële dan de materiele kant van werken;
• Direct daarop volgt geluid. Te veel geluid om hen heen verstoort de werkflow en concentratie. Werken in een kantoortuin is voor veel hsp’ers dan ook echt een crime;
• Niet autonoom zijn en zelf invulling kunnen geven aan je werk is voor veel hsp’ers een situatie die ze moeilijk lang kunnen volhouden;
• Veel hsp’ers kunnen slecht tegen (werk)druk. Niet de kwaliteit kunnen leveren vanwege tijdsdruk levert veel stress op;
• En als laatste hebben hsp’ers liever veel werk. Niets doen en je niet nuttig voelen vinden hsp’ers vaak nog erger dan te veel werk hebben.

Overprikkeling en sociale contacten

Overprikkeling kom je natuurlijk niet alleen op je werk tegen. Ook in je privéleven kun je last hebben van zaken die jou stress leveren. Zo geven veel hsp’ers aan dat sociale contacten een uitdaging zijn. Voel jij je bijvoorbeeld ook uitgeput, leeg of emotioneel na een afspraak? Dat is voor hps’ers heel normaal. Zijn er meerdere mensen bij elkaar, dan heb je daar mogelijk nog meer last van.

Hsp’ers vermijden daarom liever drukte zoals drukke winkelstraten, overvolle supermarkten of winkels, concerten, festivals, bioscopen en restaurants. Ook mensen in de nabije omgeving (zoals een familielid) met wie het niet goed gaat of die de sfeer sterk negatief beïnvloeden, kunnen een enorme last zijn. Je pikt namelijk de onuitgesproken en onderdrukte gevoelens en gedachten op wat je eigen stemming enorm beïnvloedt.

De gevolgen van overprikkeld raken

Wat gebeurt er eigenlijk met je als je overprikkelt raakt? In bovenstaand onderzoek van drs. Bergsma werd onderzocht waar hsp’ers bijna dagelijks op hun werk mee kampen. Dit zijn de eerste reacties die medewerkers hebben op overprikkeling:

• Vol hoofd;
• Onrustig voelen;
• Prikkelbaar/geïrriteerd reageren;
• Concentratieproblemen;
• Terugtrekken;
• Slaaproblemen;
• Vergeetachtigheid;
• Neerslachtig voelen.

Langetermijngevolgen van stress en overprikkeling

Bovenstaande punten zijn reacties die je direct en op de korte termijn ervaart. Maar houdt stress en overprikkeling lange tijd aan, dan kun je ernstige klachten krijgen. Sowieso heb je als hsp’er een gevoelig lichaam en kun je vrij snel een fysieke reactie ergens op hebben. Wordt er dus niet goed met overprikkeling omgegaan dan kunnen meer ernstige psychische en fysieke klachten zich ontwikkelen. Denk aan maag- en darmproblemen, spanningshoofdpijnen of migraine, allergieën, extreme vermoeidheid, angsten, depressiviteit en verslaving.

Wat kun je doen aan stress en overprikkeling?

Hooggevoelig zijn is een uitdaging, maar je kunt er echt mee leren leven. Pas dan zullen de voordelen je duidelijker worden. Wat je zelf kunt doen om met overprikkeling om te gaan, lees je in onderstaande tips.

Lees ook: Overprikkeling stoppen? Dit is waarom het een voorbode van burn-out kan zijn en zo ga je met overprikkeling om.

+ Accepteer je gevoeligheid

De belangrijkste stap is dat je jezelf accepteert zoals je bent. Dat dit lastig is, komt vaak ook door je omgeving. Omdat ‘slechts’ 20% van de bevolking hooggevoelig is zul je vaker niet dan wel mensen om je heen hebben die zelf ook hooggevoelig zijn. Niet iedereen begrijpt wat het betekent en een deel zal het ook niet serieus nemen of onderschatten. Daar kun je vaak weinig aan doen.

Toch betekent dit niet dat je jezelf daarom niet serieus hoeft te nemen. Hoe meer jij je gevoeligheid accepteert, en duidelijker bent in wat je wel en niet nodig hebt, hoe beter jouw omgeving hiermee zal omgaan. Ook je informeren over hoe hsp werkt, geeft je veel inzicht in je eigen gedrag en het vermogen om jezelf te accepteren.

+ Accepteer dat je tijd nodig hebt om informatie te verwerken

Hsp’ers hebben meer – soms véél meer – tijd nodig om zaken te verwerken. Dit betekent bijvoorbeeld dat op je werk eerst even wil nadenken voordat je reageert op een voorstel. Het betekent niet dat je sloom of minder intelligent bent. Overigens laden de meeste hps’ers het beste op als ze alleen zijn. Zonder lawaai, zonder druk of andere prikkels om je heen.

+ Zoek uit wat je stress oplevert

Vind uit waardoor jij overprikkelt raakt. En kijk wat je nodig hebt om dit te minimaliseren. Misschien heb je baat bij pure en onbewerkte voedingsmiddelen. Of is het voor jou genoeg om éen keer per week aandacht te besteden aan je sociale contacten.

+ Zoek uit wat je ontspant

Zorg dat je dingen doet die je leuk vindt en waar je je zenuwstelsel niet mee overbelast. Veel hsp’ers hebben baat bij de natuur of contact met dieren. Voor andere hsp’ers is creativiteit of luisteren naar muziek iets waarvan ze ontspannen. Door dit regelmatig te doen bouw je een stevige basis op waardoor je het beter aankan als je eens een keertje over de schreef gaat.

+ Maak contact met andere hsp’ers

Continu mensen om je heen hebben die je niet begrijpen of jouw gevoeligheid maar lastig vinden, helpt je niet om hierin zekerheid op te bouwen. Zoek mensen op die echt begrijpen wat je doormaakt en met wie je misschien wel tips kunt uitwisselen. Op internet en social media is hier genoeg over te vinden.

Ben jij hooggevoelig en heb je door stress klachten gekregen?

Bij BoFit leer je omgaan met je gevoeligheid en de stress die dit met zich meebrengt. Hierdoor leer je je valkuilen kennen en je talenten en sterke punten beter inzetten. Je gaat keuzes maken die bij je passen en die minder stress en spanning opleveren. BoFit heeft inmiddels duizenden mensen met hsp geholpen en dat doen we graag ook bij jou! Want ook jij verdient het om een gelukkig en ontspannen leven te leiden.

Wil jij weten of BoFit ook iets voor jou kan betekenen? Vraag de brochure met de tarieven aan en plan binnen een week een gratis kennismaking bij jou in de buurt.

Ja, ik wil meer informatie!

Bronnen:

Hoogsensitief.nl | Esther Bergsma