Waarom is de ene mens gevoeliger voor het ontwikkelen van overspannenheid, burn-out en depressieve klachten dan de ander? Hoe kunnen we mensen die topprestaties moeten leveren, zoals atleten en soldaten, nog beter laten presteren? Volgens Dr. Victor Kallen is het antwoord te vinden in een holistische benadering van de aanmaak van stresshormonen.

Victor Kallen is klinisch psychofysioloog bij TNO Behavioural & Societal Sciences en doet onderzoek naar de invloed van stress op het brein. “Dezelfde neurobiologische processen die verstoord zijn bij depressieve en zieke mensen, spelen ook een rol om optimaal te kunnen presteren. Stel dat je op korte termijn een topprestatie moet leveren, dan maakt je lichaam stresshormonen aan, er komt veel glucose in je bloed en daardoor kun je langer en beter presteren.”

Stress: van cure naar care

Toepassen van wetenschappelijke kennis over stress, het brein en hormonen, kan gezondere mensen opleveren. Victor Kallen: “We krijgen steeds meer inzicht in de interactie tussen de hormoonaanmaak, stress en prestaties. Om de dagelijkse hoeveelheid stress te meten is het meten van de hartslag alleen niet genoeg. Stresshormonen spelen een cruciale rol. Als we door beter inzicht in de onderliggende processen de ontwikkeling van een burn-out eerder kunnen te signaleren, dan hoeven we niet meer te wachten tot iemand zich ziek meldt. We kunnen mensen dan tijdig coachen op hun stijl van leven.”

Snel meer energie in acute noodsituaties

Bij acute stress – dus in een noodsituatie – produceert de hypothalamus in de hersenen een stof die de hypofyse stimuleert om het ACTH-hormoon aan te maken. Dat komt vervolgens in de bloedbaan terecht en zet de bijnier aan om grote hoeveelheden van het hormoon cortisol te produceren. Cortisol zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel stijgt en er meer glucose in het bloed komt, zodat we in korte tijd meer energie krijgen en zo in staat zijn om te vechten of te vluchten.

Stress en gezonde langetermijneffecten

De glucose in ons bloed leidt echter ook tot eiwitafbraak in de spieren. En cortisol heeft naast de functie van stresshormoon nog een andere functie: het onderdrukt ons immuunsysteem, dus heeft het een negatieve invloed op ons vermogen om ontstekingen tegen te gaan en snel te herstellen. Sta je in het bos oog in oog met een beer, dan is de stresshormoonfunctie even belangrijker dan ons immuunsysteem. Maar ook in het dagelijks leven ervaren mensen stress en maken ze cortisol aan, terwijl er geen noodsituatie is. Cortisol heeft allerlei nadelige langetermijneffecten, waaronder het ontstaan van hart- en vaatziekten.

Bron:

TNO.nl