We horen en lezen het overal. Stress veroorzaakt onder andere hoofdpijn, slapeloosheid, piekeren, rug- en schouderklachten, overspannenheid en burn-out. En steeds meer mensen krijgen hier last van. Daarom vinden we dat stress slecht is en we het ten alle tijden moeten vermijden. Toch is dit een enorme misvatting.

Stress heeft onterecht een slecht imago, vinden veel stressexperts. Elke Van Hoof, professor in de gezondheidspsychologie aan de Vrije Universiteit van Brussel, beweert zelfs: “Een stressvrij bestaan is de snelste route richting hersendood.” Het probleem is dat je stress nodig hebt om je te kunnen ontwikkelen. Zonder stress kom je in je leven niet vooruit. Stressdeskundige Suzan Kuijsten schreef samen met Carolien Hamming (Centrum voor Stress en Burn-out) het boek ‘Gek op stress’. Kuijsten: “Stress is de motor die ons gaande houdt en waardoor we dingen voor elkaar krijgen. Dankzij stress zijn we energiek en geconcentreerd. Zonder stress geen succes of geluk”. Stress heb je dus net zo hard nodig als je hartslag of je ademhaling. Je hele systeem functioneert op stress want het geeft je energie. En niet alleen als je moeten rennen om de bus te halen. Of als je moe bent maar toch nog even door moet. Of wanneer je in een bedreigende situatie terecht komt, zoals een overval. Stress heb je juist ook nodig bij de gewone dagelijkse dingen zoals slapen, wakker worden, opstaan, ademen, eten en bewegen.

Aanmoddermodus

Ook Van Hoof beaamt dat we stress nodig hebben om te functioneren. “Stress speelt een belangrijke rol in onze persoonlijke ontwikkeling. We leren nieuwe dingen het beste in een toestand van voldoende lichamelijke spanning, gecombineerd met een emotionele trigger. En het mag niet alleen om een positieve emotie gaan. Want dan veranderen we niets en leren we niets bij. Als je stress elimineert, verhinder je jezelf om verder je talenten en kwaliteiten te ontwikkelen. Je blijft steken in je comfortzone en belandt in de aanmoddermodus. Zonder stress zouden we niks bereiken in het leven.”

Niet voldoende herstellen

Maar als stress dan helemaal niet zo fout is al we dachten, wat gaat er dan mis? Waarom heeft 1 op de 5 mensen last van burn-outklachten als het niet om stress gaat? Het antwoord is simpel: we ontspannen niet voldoende waardoor we niet goed herstellen. Kuijsten. “Na elk piekmoment van stress, moet een herstelmoment volgen. Die hormonen moeten weer in balans geraken. Kijk naar dieren, die hebben veel minder last van stress dan mensen. Nadat een leeuw heeft gejaagd, gaat hij uren liggen vegeteren. Hij weet dat hij moet bijkomen van de inspanning. Wij zijn dat verleerd. We zijn erin geslaagd van het nuttige stresssysteem iets destructiefs te maken.”

Eigenlijk geldt dus: hoe saaier, hoe beter je ontspant

Plezier geeft ook stress

Echt herstellen doe je door te niksen, te lanterfanten of wat voor je uit te staren. Een spelletje op de computer spelen, een selfie met je telefoon schieten, een voetbalwedstrijd kijken of netflixen is wel leuk om te doen maar het is geen ontspanning. Je hoofd en lijf zijn namelijk nog aan het werk. Of zoals Kuijsten zegt: “Plezier geeft ook stress”. Eigenlijk geldt dus: hoe saaier, hoe beter je ontspant. “Om met stress om te gaan heb je elke 45 minuten een herstelmoment nodig”, geeft Van Hoof aan. “Dat hoeft niet lang te duren. Doe bijvoorbeeld drie keer na elkaar een ademoefening van 1 minuut. Het leuke is dat ons herstelsysteem veel sneller werkt dan ons stressysteem.”

Bewegen helpt bij herstel

Naast herstelmomenten inlassen, is goed omgaan met stress ook een vereiste. Van Hoof: “Goede voeding, voldoende slaap en beweging bereiden je lichaam op stress voor. Je moet dagelijks zeker 30 minuten aan een stuk bewegen met een matige intensiteit. Dus neem je niet voor om in het nieuwe jaar twee uur per week te gaan spinnen. Maak het je makkelijker: ga in je lunchpauze een halfuur stevig wandelen of joggen met je collega’s.” Bewegen helpt bij je herstel, ook bij je mentale herstel. Bij bewegen komen namelijk stofjes vrij die een rem zetten op je stresshormoon. Daarnaast helpt voldoende spiermassa om de verzuring die bij stress optreedt tegen te gaan. Stress vermijden zal je dus niet helpen om burn-out en stressklachten te voorkomen. Wel voldoende herstellen in combinatie met een gezond leven.  

Bron:

Standaard.be | 5 januari 2019