Vind je het lastig om stress te herkennen? Dan ben je niet de enige. Veel mensen met (bijna) burn-out herkennen stresssignalen slecht. In deze serie van drie blogs geven we aan hoe stress zich uit. In dit derde deel lees je hoe stress zich mentaal uit. Zo herken je deze signalen eerder en kun je ze gericht aanpakken.

1. Negatieve gedachten

We hebben allemaal wel eens negatieve gedachten. Maar mensen met stress hebben dit vaker dan anderen. Negatieve gedachten zorgen voor negatieve emoties. Houden deze emoties en gedachten lang aan dan verstoort dit het gezonde functioneren van het lichaam. De weerstand verlaagt en fysieke en psychische klachten kunnen optreden. Cynisme, sarcasme en pessimisme zijn vormen van negatief denken.

2. Beren op de weg

In het verlengde van negatieve gedachten ligt een negatieve, angstige houding tegenover het leven. Het omgaan met lastige situaties en het vinden van oplossingen wordt dan eenzijdig en negatief benaderd. Ofwel: bij iedere (nieuwe) situatie worden er beren op de weg gezien. Meestal zijn stresssituaties uit het verleden hier de oorzaak van. Dit is een beschermingsmechanisme om herhaling te voorkomen. Helaas ontstaat er hierdoor vaak maar één oplossing: niet geloven in een positieve afloop en de situatie uit de weg gaan. Hierdoor worden andere, nieuwe oplossingen uitgesloten.

3. Haast/druk

Wanneer je het gevoel hebt tijd tekort te komen voer je je (werk)tempo op. Steeds vaker zit je met je hoofd bij de toekomst om te bepalen hoe je je taken binnen een kort tijdsbestek kunt uitvoeren. Op lange termijn levert dit een enorme mentale druk op. Door continue haast creëer je spanning in je lijf en raakt onder andere je zenuwstelsel en de hippocampus (orgaantje in de hersenen) overbelast. Je neemt daarnaast minder tijd om te ontspannen waardoor je lichaam niet herstelt. Gevolg: je krijgt steeds meer last van fysieke klachten.

4. Controle

Schiet je snel in de stress als er iets mis gaat? Word je boos of onrustig als iemand iets doet wat je niet verwacht? Misschien wil je te veel controle uitoefenen. Een bepaalde mate van controle op het leven geeft een veilig gevoel. Maar mensen die te veel controle op hun omgeving uitoefenen hebben vaak moeite met veranderingen. Dit komt meestal voort uit onzekerheid. Die zekerheid moet dan uit de omgeving gehaald worden. Maar omdat niet alles naar onze hand te zetten is, levert deze houding veel spanning en stress op.

Natuurlijk zijn er meerdere manieren waarop stress zich mentaal uit. Twijfel je over stress- en spanningsklachten en de oorzaak hiervan? Vraag altijd advies bij je huisarts of een specialist.