Restverschijnselen na burn-out: wat is het en wat doe je ermee?
Restverschijnselen burn-out. Na je burn-out wil je mogelijk snel aan de slag om je leven weer op te pakken. Voor de meeste mensen lukt dat. Een klein deel houdt na hun burn-out last van restverschijnselen, klachten die niet zo snel overgaan. Wat houdt dat precies in en wat kun je er aan doen?
Hoe lang staat er voor een burn-out?
Eenmaal burn-out is het belangrijk om toe te geven aan je vermoeidheid. Je lichaam en geest hebben namelijk tijd nodig om te herstellen. Als het goed is heb je dan ook professionele hulp ingeschakeld. Volgens Arboned duurt het herstel van een burn-out gemiddeld 249 dagen. Dat is dus iets meer dan 8 maanden.
Lees ook: Kan een burn-out vanzelf over gaan?
Kun je volledig herstellen van een burn-out?
Het antwoord is ja. Je kunt volledig herstellen van een burn-out, zonder restverschijnselen Maar je moet wel goed weten wat hieronder wordt verstaan. Wanneer je herstelt van je burn-out ga je er waarschijnlijk vanuit dat je klachten daarna helemaal weg zijn. Je wilt weer naar je werk, met je kinderen actief zijn, met vrienden uit eten of met je partner een middagje fietsen. Kortom, je gewone leven weer oppakken.
Maar: je leven na je burn-out is wel een aangepaste versie van het leven vóór je burn-out. Omdat je lange tijd roofbouw hebt gepleegd op je lichaam sta je, als het goed is, nu anders in het leven. Je bent je bewuster van je draagkracht en grenzen, zal vaker ‘nee’ zeggen als iets je te veel energie kost of niet leuk vindt, en bent selectiever met wie je omgaat. En dat is een positief signaal. Je wilt niet terug naar je oude manier van leven, want daar ben je juist burn-out door geraakt.
Dit kan ook betekenen dat je sommige dingen moet laten of niet meer kunt doen. Je moet soms keuzes maken om je goede gezondheid te behouden en niet weer in je oude valkuilen te trappen. Dit is waarom sommige mensen het gevoel hebben dat ze na hun burn-out niet meer de oude zijn geworden. Maar als je goed kijkt, zie je dat je nieuwe manier van leven je veel meer energie, gezondheid, positiviteit en tevredenheid geeft. Je leven is veranderd, omdat je oude manier van leven eigenlijk niet bij je paste.
Lees ook: Niet meer de oude na je burn-out? Dat is ook helemaal niet de bedoeling.
Restverschijnselen na je burn-out
Nu je gelezen hebt dat je leven er na een burn-out anders kan uitzien dan je was gewend, kunnen we het gaan hebben over restverschijnselen. Want ondanks dat het grootste deel van de mensen goed herstelt van een burn-out, is er toch een klein deel dat klachten aan hun burn-out overhoudt. Ofwel: restverschijnselen. In 2016 is hier onderzoek naar gedaan aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hieruit bleek dat ongeveer een kwart van de mensen na twee jaar vooral nog last had van aandachts- en concentratieproblemen. Maar er zijn meer restverschijnselen waar je last van kunt hebben, zoals:
- Snel overprikkeld zijn;
- Veranderd zijn/je anders voelen;
- Blijvende hersenschade;
- Chronische klachten;
- Vermoeid blijven;
- Psychische klachten;
- Je kwetsbaar voelen.
+ Snel overprikkeld zijn
Na je burn-out kun je snel overprikkeld raken. Weer de gewone alledaagse dingen doen, je sociale contacten oppakken, naar je werk – het kan je al snel allemaal veel te veel worden. Dat is heel normaal. Je lichaam moet weer wennen aan al die prikkels van buitenaf. Gun je lichaam de tijd om te herstellen. Eenmaal gewend, verdwijnen deze klachten vaak na verloop van tijd.
Meer weten over omgaan met overprikkeling? Lees dan: Overprikkeling stoppen? Dit is waarom het een voorbode is van burn-out, en zo ga je met overprikkeling om.
+ Blijvende hersenschade
Volgens klinisch neuroloog Eric Matser heeft aanhoudende stress invloed op je hersenen. Je hersenen gaan hierdoor namelijk slechter functioneren en kan hierbij het hersenweefsel op lange termijn veranderen. Beschadiging van het hersenweefels kan geheel of gedeeltelijk hersteld worden, maar alles is afhankelijk van hoe ernstig de schade is en of er bijvoorbeeld andere ziektes/klachten (denk aan suikerziekte of hoge bloeddruk) meespelen.
+ Chronische klachten
Alle klachten die lang aanhouden (langer dan 3 maanden) worden chronisch genoemd. Je kunt na je burn-out bijvoorbeeld nog steeds slecht in slaap komen. Of je behoudt bepaalde rugklachten of hoofdpijn. Het wil niet zeggen dat je continue last hebt van je klacht, het kan ook af en toe opkomen. Het wil ook niet zeggen dat je nooit meer van die klacht afkomt. Sommige chronische klachten kunnen op termijn over gaan, soms ook zomaar zonder aanwijsbare reden.
+ Vermoeid blijven
Dat je na je burn-out snel vermoeid raakt, is heel normaal. Je lichaam moet zich weer aanpassen aan de gewone, dagelijkse routine. Dat kost tijd, en die tijd moet je jezelf ook gunnen. Bij sommige mensen duurt dit langer dan gemiddeld. Ook dan is het belangrijk om naar je lichaam te blijven luisteren en eraan toe te geven als je moe bent.
+ Psychische klachten
Sommige mensen houden ook psychische klachten, zoals snel in paniek raken of dingen niet meer durven. Ook komt angst voor vermoeidheid en terugval voor waardoor ze niet in hun kracht komen. Wees je bewust dat je burn-out emotioneel loslaten een fase in je herstel op zich is. In deze fase kun je net zo goed te maken krijgen met angst voor terugval en angst voor vermoeidheid. Dit houdt je energievoorraad onnodig laag. Grenzen stellen is dus heel belangrijk maar te angstig hiermee omgaan werkt ook tegen.
+ Je kwetsbaar voelen
Het kan best beangstigend zijn om de wereld weer in te stappen en de gewone dingen weer te doen. Kun je dat allemaal wel aan? Wat als je overprikkeld of vermoeid raakt? En, nog erger, wat als je weer burn-out raakt? Bijna iedereen voelt zich na een burn-out wat kwetsbaar, maar dat betekent niet dat je niets kunt. Als het goed is heb je tijdens je burn-outherstel handvatten meegekregen om met jouw valkuilen om te gaan. Als je die inzet zul je merken dat je je steeds zekerder gaat voelen.
+ En andere burn-outklachten
Uiteraard is dit lijstje niet compleet en kunnen er na je burn-out nog veel meer klachten voorkomen.
Waarom heb je last van restverschijnselen na burn-out?
Heb jij na je burn-out nog steeds last van een of meerdere klachten? Heel vervelend! In de volgende alinea geven we je een paar tips wat je hieraan kunt doen.
Als je dit blog helemaal hebt gelezen, dan ben je er waarschijnlijk inmiddels achter dat de meeste klachten na verloop van tijd wel verdwijnen. Je lichaam heeft tijd nodig om zich weer aan te passen aan je dagelijks leven en dat kost energie. Maar soms blijven die klachten maar doorsudderen en kom je er niet vanaf. Hoe kan dat? Er zijn een aantal oorzaken aan te wijzen:
A – Je bent niet goed hersteld
Je hebt bijvoorbeeld te weinig tijd genomen om je lichaam te laten herstellen en bent weer te snel aan het werk gegaan. Het kan ook zijn dat je niet de juiste begeleiding hebt gehad (of helemaal geen begeleiding hebt gehad) waardoor je nu weer in je oude valkuilen stapt.
B – Je hebt een andere klacht of ziekte
Het kan zo maar zijn dat je een ziekte of klacht hebt die een beetje werd overschaduwd door je burn-out. Nu je burn-out over is, wordt die andere klacht opeens heel zichtbaar. Dan lijkt het misschien alsof dit restverschijnselen van je burn-out zijn, maar dat is het niet.
C – Je hebt niets veranderd in je leven
Je probeert toch je oude leventje weer op te pakken waardoor je over je grenzen gaat. Je lichaam gaat dan op een gegeven moment tegensputteren en je krijg weer last van (je oude) klachten.
Wat kun je doen als je last van restverschijnselen na burn-out hebt?
1. Ga naar de huisarts
Heb jij last van restverschijnselen en heb je het gevoel dat er meer aan de hand is? Maak een afspraak met je huisarts en laat je onderzoeken.
2. Neem je routine onder de loep
Kijk eens kritisch naar je dagelijks leven en routines. Zit je ongemerkt weer in een oud patroon? Zijn er zaken die jou toch te veel stress opleveren? Heb je mensen in je omgeving die je te veel energie kosten? Dan is het tijd om dit te veranderen, (weer opnieuw) je grenzen te stellen en te zorgen dat je klachten minder worden.
3. Luister beter naar je lichaam
Na je burn-out heb je een aantal dingen veranderd en heb je je leven weer opgepakt. Je voelt je hier goed bij en ongemerkt luister je steeds minder naar je lichaam. Je slaat eens een pauze over, je bent net even iets gehaaster, je doet net weer even iets te veel. Kortom, je vergeet op een gegeven moment nog naar je lichaam te luisteren. Je vergeet daarnaast steeds vaker om ook goed te ontspannen. Wanneer je dit doorhebt is het essentieel weer even stil te staan bij jezelf en goed naar de signalen van je lichaam te luisteren.
Heb jij het idee dat je al goed naar je lichaam luistert maar heb je nog steeds last van klachten? Misschien moet je toch nog een stapje verder gaan. Heeft jouw lichaam bijvoorbeeld meer ontspanning nodig, dagelijks strekoefeningen of is het gebaat bij minder afspraken. Dat is een kwestie van uitproberen en ontdekken wat voor jou werkt waarbij je alle ideeën over ‘wat zou moeten’ loslaat. Ieder lichaam is uniek met andere behoeftes.
Restverschijnselen: als niets meer helpt
Heb jij al van alles gedaan aan je restklachten van je burn-out en heeft niets geholpen? In sommige gevallen zit er niets anders op dan te accepteren dat je met deze klachten blijft zitten en je je leven hieraan moet aanpassen. Dat is vaak even slikken. Je kunt last blijven houden van pijn of andere klachten en dit kan je kwaliteit van leven soms behoorlijk verpesten. Daar mag je dus best moeite mee hebben of verdrietig over zijn.
Het betekent ook dat je in nauw contact met je lichaam moet blijven staan om subtiele signalen snel op te vangen. Zo leer je steeds beter hoe je erger voorkomt. Sommige mensen ervaren dat hun klachten minder worden of zelfs helemaal verdwijnen als ze zich er eenmaal bij neergelegd hebben. De spanning die het oproept om continu naar oorzaken of verbetering te zoeken kan dan eindelijk worden losgelaten. En dat levert meer ruimte op.
Bronnen:
Ru.nl