Heeft grensoverschrijdend gedrag met burn-out te maken? Ja zeker! En dan vooral met de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag. Want een dergelijke ervaring kan enorm veel stress veroorzaken en je leven totaal veranderen. Op korte termijn én op lange termijn.

Wat is grensoverschrijdend gedrag?

Grensoverschrijdend gedrag staat de laatste tijd volop in de aandacht. En dat is maar goed ook. De gevolgen hiervan kunnen enorm schadelijk zijn en een grote stempel drukken op iemands leven. Maar wat is het precies? Je spreekt van grensoverschrijdend gedrag als een bepaalde handeling of gedrag voor jou niet acceptabel of wenselijk is. En daar zit meteen de crux: dat is voor iedereen weer anders. Hierdoor is het soms lastig te bepalen wat grensoverschrijdend is en wat niet. Daarnaast, iedereen heeft wel een idee van wat normaal sociaal gedrag is. Maar wat onacceptabel is zit soms in een grijs gebied.

Vormen van grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag kan op alle vlakken in je leven voorkomen. Bijvoorbeeld op je werk, op school, in je privéleven of op straat. Daarnaast zijn er ook diverse vormen van grensoverschrijdend gedrag:

1. Grensoverschrijdend gedrag: pesten

Pesten gebeurt zowel op jonge als op volwassen leeftijd. Het is soms onduidelijk wat het verschil is tussen pesten en plagen. Toch is hier een belangrijke graadmeter voor. Je spreekt over pesten als je aan de pester of de pestgroep vraagt om hiermee op te houden en er wordt tóch mee door gegaan. In veel gevallen kan diegene die gepest wordt hier zich ook moeilijk tegen verweren. Pesten kan op veel verschillende manieren gebeuren. Van vervelende opmerkingen maken tot compleet negeren of verkeerde beoordelingen geven.

Wil je meer weten over pesten? Lees dan: Stress: dit zijn de gevolgen van pesten op het werk.

2. Grensoverschrijdend gedrag: ongewenst seksueel gedrag

Ongewenst seksueel gedrag kan zowel verbaal, non-verbaal als lichamelijk zijn. Met als gevolg dat je waardigheid, persoonlijkheid of integriteit wordt aangetast. Vaak creëert iemand bewust een omgeving die als vijandig, vernederend of bedreigend ervaren kan worden. Macht is hierbij vaak de boosdoener. Ook kan dit gedrag ontstaan vanuit seksisme. Dit betekent dat iemand overtuigd is dat er een ongelijkwaardige relatie is tussen de beiden geslachten. Zo wordt er gehandeld vanuit een bepaalde hiërarchie, het gevoel dat iemand beter is of boven iemand staat. Ongewenst seksueel gedrag is er in vele vormen. Denk aan: (on)dubbelzinnige opmerkingen, het tonen of maken van seksueel getinte beelden, ongewenste e-mailberichten, ongewenste aanrakingen, seksuele intimidatie, gluren, stalken, aanranding en verkrachting.

3. Grensoverschrijdend gedrag: geweld

Wanneer iemand jou fysiek of psychisch aanvalt, lastigvalt, bedreigt of stalkt, spreek je van geweld. Bijvoorbeeld huiselijk geweld.

De gevolgen van grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag kan consequenties hebben voor je fysieke en psychische welzijn. Je kunt direct na een vervelend voorval klachten ontwikkelen of op lange termijn. Als je je ervaring niet goed verwerkt, kan er jaren later door een trigger heel onverwachts klachten ontstaan. Even een voorbeeld. Je bent vroeger gepest op school en hebt hier in je verdere leven nooit zo’n aandacht aan besteedt. Maar dan krijg je een baan waar de werksfeer negatief is. Opeens krijg je last van hyperventilatie, angstaanvallen of slaap je slecht. Het is dan soms lastig te achterhalen dat dit te maken heeft met jouw eerdere ervaringen op school. Het kan ook zijn dat er geen oorzaak gevonden wordt voor bijvoorbeeld je fysieke klachten. Het duurt dan lang voordat je die te pakken hebt en jij je klachten kunt verhelpen.

Diverse stressklachten

Het mag duidelijk zijn dat grensoverschrijdend gedrag voor het slachtoffer veel stress oplevert. Dit kan op korte of lange termijn bijvoorbeeld de volgende klachten opleveren:

• moeite met concentreren;
• slecht slapen;
• hyperventilatie;
• hoofdpijn;
• Angst- en paniekaanvallen;
• maag- en darmklachten;
• hartkloppingen;
• zweten, trillen en andere klachten.

Post Traumatisch Stress Syndroom

Daarnaast kun je door grensoverschrijdend gedrag een Post Traumatisch Stress Syndroom oplopen (PTSS). Als je iets ernstigs of schokkends hebt meegemaakt en dit niet goed hebt verwerkt, kun je hier last van krijgen. Dit geldt ook als je al eerder te maken hebt gehad met een trauma in je leven.

De kenmerken van PTSS zijn:

• Je kunt je moeilijk concentreren;
• Je bent op je hoede en/of schrikt gauw;
• Je beleeft de gebeurtenis in je hoofd iedere keer opnieuw;
• Je ontwijkt mensen en situaties die je aan het trauma herinneren;
• Je zoekt sowieso weinig contact met anderen;
• Je voelt je angstig, verdrietig of gespannen als je over je trauma denkt of praat;
• Je hebt nare dromen of nachtmerries;
• Je slaapt slecht.

Van grensoverschrijdend gedrag naar burn-out

Naast PTSS kun je van grensoverschrijdend gedrag ook een burn-out krijgen. Het verschil met PTSS is dat een burn-out zich pas jaren later ontwikkelt. De oorzaak van een burn-out ligt vooral in jarenlang over je grenzen gaan. Wanneer je bijvoorbeeld na een grensoverschrijdende situatie je gedrag gaat aanpassen uit angst en om een herhaling te voorkomen dan kan het zijn dat je over je grenzen gaat. We geven je nog even een voorbeeld. Stel je hebt op jonge leeftijd te maken gehad met seksuele intimidatie. Je denkt dat het jouw schuld was en de boodschap die je hierdoor hebt meegekregen is dat je op je gedrag moet letten om het niet uit te lokken. Je zet een demper op je spontaniteit en je houdt je in. Hiermee verlies je je energie en bouw je spanning op waardoor je klachten krijgt. In de loop der tijd worden je klachten erger. Na jarenlang zo geleefd te hebben, vind je lichaam het genoeg. Kortom, je raakt burn-out.

Wil jij weten of je burn-out bent? Download dan gratis dit complete e-book en kom er achter:

Hoe weet je of je burn-out bent? Lees er alles over en ontdek het zelf

Hulp bij grensoverschrijdend gedrag

Heb jij te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag en heb je hier last van? Samen met een professional kun je ervoor zorgen dat je herinneringen aan dit nare voorval of periode een plek krijgen en dat je klachten afnemen. Ook bij BoFit helpen we mensen die hierdoor stressklachten hebben gekregen, overspannen of burn-out zijn.

Bronnen:

Student.vub.be

Hersenstichting.nl