Wat is het verschil tussen posttraumatische stoornis (ptss) en burn-out? Zo kom je erachter
Een posttraumatische stresssyndroom (PTSS) geeft vervelende klachten na een traumatische ervaring. Klachten die lijken op een burn-out. Maar hoe weet je waar je last van hebt? We delen met jou de verschillen en overeenkomsten zodat je zelf ontdekt hoe dat bij jou zit.
Wat is PTSS?
Ben je onlangs of een tijd geleden in een situatie terechtgekomen waarbij je heftige angst voelde, je hulpeloos was of je vol afschuw voelde? Je bent bijvoorbeeld betrokken geweest bij een ongeval, oorlogsgeweld, fysiek, emotioneel of seksueel geweld, of een overval. Misschien heb je hierdoor wel een PTSS ontwikkeld. PTSS wordt veroorzaakt door heftige en traumatische ervaringen. Als de spanning waarmee dit gepaard gaat niet ontlaadt of verwerkt, kun je last krijgen van allerlei klachten. Dit zijn niet alleen psychische klachten, maar ook fysieke zoals spierspanning. Heb je deze klachten al langer dan een maand? Dan heb je waarschijnlijk een PTSS.
Ga direct naar de overeenkomsten en verschillen tussen PTSS en burn-out.
Klachten en symptomen bij PTSS
De klachten en symptomen die je bij een PTSS tegenkomt kun je onderverdelen in de volgende categorieën:
- Angst;
- Herbeleving;
- Vermijding;
- Spanning/verhoogde waakzaamheid.
Angst
Die intense of schokkende ervaring is achter de rug, maar je angst blijft. Zo kun je iedere keer terugdenken aan de situatie en daar angstig van worden. Maar soms voel je je gewoon zonder reden angstig. Ook door herbeleving kun je angstklachten ontwikkelen (lees verder hieronder).
Herbeleving
Soms kan het lijken alsof je die nare gebeurtenis opnieuw meemaakt. Bijvoorbeeld doordat je weer in een soortgelijke situatie terechtkomt die jou herinnert aan wat er is gebeurd. Je kunt dan te maken krijgen met grote angst, zweten en hartkloppingen. Vaak heb je ook nachtmerries en slaap je slecht of onrustig.
Vermijding
Het kan ook zijn dat je helemaal niet meer aan de situatie wilt denken. Je doet er alles aan om dit te vermijden. Dit heet ook verdringing. Je kunt je daarnaast helemaal afsluiten voor de mensen om je heen omdat je er niet over wilt praten of eraan herinnerd worden. Maar het omgekeerde gebeurt ook. Je omgeving weet dan niet goed hoe ze met jou en je situatie om moeten gaan en nemen hierdoor zelf afstand. Hierdoor kun je in een isolement raken.
Spanning en verhoogde waakzaamheid
Door een PTSS kun je je emotioneel uit balans voelen. Je bent bijvoorbeeld sneller boos, voelt intense woede, hebt agressieve gevoelens en veel minder geduld. Daarnaast kun je ook ineens hevige huilbuien krijgen of je somber voelen. Ook kun je flink last hebben van verminderde eigenwaarde. Dit kan behoorlijk wat spanning opleveren waardoor je continu op scherp staat of op je hoede bent. Hierdoor schrik je sneller, ben je snel overprikkeld en slaap je slechter. Continu gespannen zijn en overdreven waakzaam zijn kost je daarnaast veel energie.
Bekijk in het onderstaande filmpje het ervaringsverhaal van hoofdagent Cindy Berk.
Wat is een burn-out?
Voordat bij de overeenkomsten en verschillen tussen PTSS en burn-out aankomen, willen we je eerst uitleggen wat een burn-out precies is. Je raakt burn-out als je meer stress, spanning en druk krijgt te verwerken dan je aankunt. Je hebt het bijvoorbeeld druk op je werk, een familielid is overleden, je kinderen en gezin vragen veel van je of je bent mantelzorger. Je krijgt veel op je bordje, maar omdat je een doorzetter bent, ga je dus door. En in het begin lukt dat ook wel. Maar gaandeweg (lees: jaren) ontwikkel je steeds meer klachten. Je raakt oververmoeid, slaapt slechter, piekert veel, of je krijgt last van angstklachten, hoofdpijn of buikpijn. Heb je hier langer dan zes maanden last van? En voel je je geestelijk en lichamelijk totaal uitgeput? Dan kan er sprake zijn van een burn-out.
Wil je meer lezen over burn-out? Bekijk dan eens deze blogs:
PTSS en burn-out: de overeenkomsten
Misschien ben je er inmiddels al zelf achter gekomen dat de klachten van burn-out en PTSS best op elkaar lijken. Bij beide is er sprake van een overbelasting van het zenuwsysteem en het niet of slecht kunnen omgaan met je emoties. We zetten de klachten hier nog een keer op een rijtje met ook wat nieuwe overeenkomsten erbij.
- Niet goed met stress omgaan.
- Weinig zin in seks.
- Je leeg, versuft of onverschillig voelen.
- Je hulpeloos voelen.
- Vergeetachtigheid en geheugenverlies.
- Geen of minder genegenheid laten zien aan anderen.
- Oververmoeid en weinig energie.
- Een verminderde weerstand.
- Psychosomatische klachten.
- Depressieve gevoelens.
- Slecht of nauwelijks slapen.
- Verhoogde waakzaamheid.
- Extreme gevoeligheid voor licht en geluid.
- Angstgevoelens en/of paniekaanvallen.
- Overdreven emotionele reacties waaronder huilbuien en woede-uitbarstingen.
- Heftige dromen en nachtmerries.
- Slechte concentratie.
Wil jij weten of je burn-out bent? Download dan gratis dit complete e-book en kom er achter:
Hoe weet je of je burn-out bent? Lees er alles over en ontdek het zelf
PTSS en burn-out: de verschillen
Het kan best verwarrend zijn als je de bovenstaande klachten leest of je nu een burn-out hebt of een PTSS. Toch is er één belangrijk verschil: de oorzaak. Bij een PTSS ligt er een trauma aan ten grondslag waar je klachten direct uit voortkomen. Een burn-out is het gevolg van jarenlang over je grenzen gaan. Toch kun je met een PTSS ook een burn-out krijgen. Je maakt er namelijk een grotere kans op dan iemand zonder deze klachten. Wel hebben ze alle twee een andere behandeling en begeleiding nodig. Daarom is het zo belangrijk dat de juiste diagnose gedaan wordt zodat de behandeling goed op jouw situatie kan worden afgestemd.
Wil je hulp bij het omgaan van PTSS en burn-out?
Herken jij je in bovenstaande klachten? Vraag hulp! Ook als je twijfelt om hulp te vragen, raden we je sterk aan om contact met ons op te nemen of met een andere behandelaar. Bij BoFit luisteren we goed naar jouw persoonlijke situatie en staan voor je klaar om met je mee te denken. Probeer onze vrijblijvende kennismaking zodat je zelf kunt ervaren hoe een BoFit-sessie voor jou voelt. Samen pakken wij jouw klachten aan!
Bronnen:
