Alcohol en stress: hoe je brein en lijf reageren
Alcohol en stress, dat doet wat met je lichaam. Het lijkt misschien in eerste instantie of alcohol je helpt om te ontspannen. Maar dat is maar schijn. In dit blog bespreken we uitgebreid welk effect alcohol heeft op je lijf, en hoe het invloed heeft op je slaap en stresshormonen. En natuurlijk wat je kunt doen om weer in balans te komen.
De essentiële rol van slaap bij stress en herstel
Tijdens de diepe slaap, en vooral in de REM-fase, herstelt je lichaam intensief. Je brein verwerkt prikkels van de dag en belangrijke hormonale en cellulaire processen worden hersteld. Hierdoor ben je de volgende dag weer helemaal opgeladen.
Maar, bij langdurige stress en burn-out raakt dit herstel van je lichaam ontregelt. Misschien merk je dat je bij stress vaak moeilijker in slaap komt. De oorzaak hiervan is een verhoogd cortisolgehalte. Cortisol is een stresshormoon dat je lichaam klaarmaakt om actie te ondernemen. Met een veel cortisol in je lichaam slaap je vaak onrustiger waardoor je minder tijd in de diepe en REM-slaap doorbrengt.
Je hoge cortisolniveau beïnvloedt niet alleen je slaapkwaliteit, maar ook je stemming. De productie van neurotransmitters zoals serotonine en dopamine wordt namelijk verstoord. Hierdoor krijg je een slechter humeur, daalt je motivatie en heb je minder energie.
Kortom, een slechte slaap veroorzaakt een negatieve spiraal in je leven waardoor je stressklachten verergeren.
Hoe alcohol invloed heeft op je biochemie en slaap
En wat doet alcohol dan in dit verhaal? Alcohol werkt direct in op je centrale zenuwstelsel en verhoogt tijdelijk de afgifte van dopamine. Dit geeft je voor eventjes een gevoel van ontspanning.
Waarschijnlijk merk je als je een paar glazen alcohol drinkt, dat je sneller in slaap valt. Dat lijkt misschien gunstig, maar heeft een keerzijde. Je valt dan wel sneller in slaap, maar de alcohol zorgt ervoor dat je minder diep slaapt en minder REM-slaap krijgt. Daardoor herstel je dus minder goed.
Maar dat niet alleen. Alcohol beïnvloedt ook hoe je lichaam met stresshormonen omgaat. Normaal gesproken breekt je lichaam tijdens de slaap het opgebouwde cortisol af. Maar wanneer je alcohol drinkt, breekt je lichaam eerst de alcohol af. Hierdoor blijft overtollig cortisol langer aanwezig, waardoor je stressniveau hoog blijft. Zo gaat de kwaliteit van je slaap nog verder achteruit.
Alcohol draagt dus bij aan de vicieuze cirkel: hoge stress, verstoorde slaap en daardoor een versterking van je spannings- en burn-outklachten.
Alcohol en stress zorgen voor hormonale veranderingen en ontstekingen
Langdurige stress gecombineerd met alcoholgebruik zorgt ook voor meer ontstekingen in je lichaam. De constante afgifte van stresshormonen zoals cortisol verstoort het natuurlijke evenwicht van je immuunsysteem dat jou juist beschermt tegen virussen en bacteriën.
En omdat alcohol als eerst in je lichaam wordt afgebroken zorgt dit er samen voor dat het evenwicht nog verder wordt verstoord. Je herstelt minder goed en blijft door de cortisol continu alert. Hierdoor raak je op den duur uitgeput.
Hoe kun je beter omgaan met alcohol en stress?
Het herkennen van stresssignalen in je lichaam is de eerste stap. Kleine aanpassingen in je dagelijkse routine kunnen al een groot verschil maken. Denk aan het opbouwen van een vaste, gezonde slaaproutine, regelmatige lichaamsbeweging en het zoeken van sociale steun. Als je merkt dat je alcohol gebruikt om met stress om te gaan, kan het waardevol zijn om hierover in gesprek te gaan met een coach of hulpverlener.
Hoe kan BoFit jou ondersteunen bij stress?
Bij BoFit werken we met ervaren coaches en hulpverleners die samen met jou kijken naar de onderliggende oorzaken van stress en burn-out. We helpen je met praktische tips en een persoonlijk plan om je hormonale en chemische balans te herstellen. Of je nu hulp nodig hebt bij het opbouwen van een gezonde levensstijl of bij het doorbreken van ongewenst patronen, wij staan voor je klaar. Plan een gratis intakegesprek en ontdek hoe we samen aan een gezondere toekomst kunnen werken.
Bronnen:
