Laag cortisol? Burn-out en stress kunnen dan de gevolgen zijn. Of heb je nu juist en te hoog cortisolgehalte bij een burn-out? Ingewikkeld? In dit blog leggen we je precies uit wat dit stresshormoon met je doet.

Ga direct naar een te laag cortisol. 

Stresshormoon cortisol

Om echt te snappen wat cortisol met je doet, moeten we je eerst een kleine biologieles geven. Cortisol is een stresshormoon dat wordt aangemaakt in de bijnieren. Dit wordt afgegeven aan het bloed om boodschappen door te geven aan verschillende organen. Hierdoor gaan organen extra hard werken of worden ze juist afgeremd.

Cortisol regelt een heleboel zaken in je lichaam. Zo beïnvloedt het bijvoorbeeld:

• het slaap- en waakritme;
• je concentratievermogen;
• je geheugen;
• je stemming;
• de stofwisseling van suiker, vetten en eiwitten;
• de werking van hart- en bloedvaten;
• je botten;
• de huid;
• het bindweefsel in de huid;
• je spieren;
• je gewrichten;
• en je afweersysteem (immuunsysteem).

Cortisol: alert bij stress

Cortisol heeft naast de bovenstaande zaken nog een heel nuttige functie. Het helpt je namelijk om in acute stresssituaties alert en gefocust te reageren door in de vlucht- of vechtmodus te komen. Op die manier ontwijk je bijvoorbeeld een onverwachte fietser, haal je je deadline en snel (en veilig!) je kinderen van school.

Wil je weten hoe stress en cortisol in verband met het brein werken? Kijk dan naar onderstaande video van dr. Erik Scherder.

Cortisol en slechte gezondheid

Nu je hebt gelezen hoe cortisol ongeveer werkt, snap je mogelijker beter waarom langdurige stresssituaties zo schadelijk zijn voor je lichaam. Het heeft namelijk invloed op heel veel lichaamsfuncties. Als je spieren slapper worden en je spijsverteringssysteem in de war is, dan heeft dat een negatief effect op je gezondheid. Je fysieke systeem verzwakt. En dat terwijl in tijden van stress je gezondheid juist hard nodig is.

Gevolgen van een te hoog cortisolgehalte

Een continu hoog cortisolgehalte in je bloed is dus niet goed voor je lichaam. Omdat cortisol op veel verschillende lichaamsprocessen invloed heeft worden sommige klachten niet altijd in verband gebracht met een hoog cortisolgehalte. Denk aan klachten als:

• hoge bloeddruk;
• overgewicht;
• verhoogde bloedsuikerspiegel;
• dunne huid;
• regelmatig blauwe plekken;
• verlies van spierkracht en -volume;
• osteoporose (verlaagde botdichtheid);
• striae;
• onregelmatige menstruatie;
• overbeharing in het gezicht.

Stap jij met een van deze klachten naar de huisarts? Wijs hem of haar ook op een hoog cortisolgehalte. Je kunt bij je huisarts of in het ziekenhuis een test laten doen.

Laag cortisol bij  burn-out en stress

Last hebben van langdurige of chronische stress zorgt ervoor dat je hormonen uit balans en je bijnieren uitgeput raken. Hierdoor wordt er juist minder cortisol aangemaakt wat ook allerlei vervelende en langdurige consequenties heeft. Medicijngebruik is een van de redenen dat je bijnieren minder cortisol produceren. Maar ook door een burn-out kunnen je bijnieren op den duur uitgeput raken. Met een te laag cortisolgehalte krijg je klachten als:

• Oververmoeidheid;
• Depressieve of zwaarmoedige stemmingen;
• Concentratieproblemen;
• Lage bloeddruk;
• Geestelijke uitputting.

Maar heb je met een burn-out nou een hoog of laag cortisol?

Het antwoord is dat het allebei kan, afhankelijk van de situatie en in welk stadium van je burn-out je zit. Zo kun je je bijvoorbeeld onrustig voelen en niet kunnen slapen. Of juist de hele dag niet meer je bed uit kunnen komen. Daarom blijkt uit onderzoek dat aan je cortisolgehalte niet kunt meten of je een burn-out hebt.

Wat te doen aan een te hoog of te laag cortisol gehalte bij burn-out stress?

Je kunt er zelf van alles aan doen om een te hoog cortisolgehalte te verlagen door stress te verminderen. Lees dit artikel om hiermee aan de slag te gaan:

Zo herken én voorkom je stress + 7 tips.

Bronnen:

Certe.nl

Bijniernet.nl  

Depsycholoog.nl | Robert Haringsma