Terugval burn-out of voor de tweede keer burn-out geraakt? Het kan. Maar dat gebeurt niet zomaar. Bij BoFit melden zich geregeld mensen die zijn teruggevallen of die voor de tweede  of zelfs derde keer burn-out zijn geraakt. In dit blog leggen we je uit hoe je omgaat met terugval en hoe je een tweede burn-out voorkomt.

Update op 8 februari 2024

Wat is een burn-out?

Een burn-out is een verzamelnaam voor diverse stressklachten waarbij oververmoeidheid een belangrijk kenmerk is. Iemand raakt burn-out vanwege diverse factoren, zoals opvoeding, genen en omgeving.

Terugval burnout: waarom gebeurt dit?

Wanneer je van je burn-out herstelt, zijn er momenten dat je terugvalt. Dit betekent dat er tijdelijk klachten terugkomen of verergeren. Dit is een heel natuurlijk proces waar je van leert. Je doet niks fout, het hoort namelijk bij je herstel.

Het kan ook zijn dat je denkt helemaal hersteld te zijn, maar in tijden van crisis als verlies of een stressvolle verhuizing toch met een terugval te maken krijgt. Ook hier komen je klachten in meer of mindere mate terug. Als het goed is heb je tijdens je burn-outbegeleiding handvatten gekregen om hiermee om te gaan. En ben je er binnen bepaalde tijd weer van je klachten af. Gebeurt dit niet? Neem dan contact op met diegene die je destijds begeleid heeft bij je burn-outstel.

Hoe herken je een terugval bij burnout?

Zoals je net al las, kunnen je klachten bij een terugval van een burn-out terugkomen. Dit is wat er kan gebeuren:

• Je hebt het gevoel dat je klachten erger worden
• Je hebt het gevoel weer terug te zijn bij af
• Je hebt opeens andere klachten
• Je klachten gaan gepaard met een gevoel van frustratie en wanhoop

Kenmerken van een tweede burnout

Terugvallen in een tweede burn-out is een ander verhaal. Dan is het een lange tijd goed gegaan maar sluipen de symptomen van een burn-out er langzaam weer in. Een kwart van alle mensen die een burn-out hebben gehad, vallen terug in een tweede.

Die symptomen van een tweede burn-out kunnen hetzelfde zijn als die van je eerste burn-out. Daarom zijn ze vaak ook zo herkenbaar voor je. Maar, in veel gevallen zijn je klachten bij de tweede keer vele malen erger. En soms kunnen er ook andere klachten bijkomen die je eerst niet had. Die intensiteit is het grote verschil met een ‘gewone terugval’.

Wil je weten wat de symptomen van een burn-out zijn? Lees dan hier: 73 symptomen van een burn-out. Herken jij ze?

4 x oorzaken van een tweede burnout

Terugvallen in een tweede burn-out is dus iets wat je echt wilt voorkomen. Er kunnen meerdere oorzaken zijn die ervoor zorgen dat je nog een keer burn-out raakt. Hieronder noemen we de belangrijkste redenen op die wij in de praktijk tegenkomen.

Oorzaak 1: Je bent de eerste keer niet goed hersteld

Misschien zijn je burn-outsymptomen minder geworden, maar dat wil nog niet zeggen dat je bent hersteld. In dat geval loop je eigenlijk met je burn-out door.  Zo heb je bijvoorbeeld te weinig tijd genomen je lichaam echt tot rust te laten komen en ben je te snel aan het werk gegaan. Of je pakt je leven weer op zonder dat er daadwerkelijk iets veranderd is. Heb je begeleiding gehad met veel praten? Mensen met een burn-out zitten juist in hun hoofd, en moeten weer gaan voelen en fysiek sterker worden. Ook dit kan ervoor zorgen dat je niet goed of volledig herstelt.

Lees ook: Waarom alleen maar praten bij burn-out niet helpt.

Oorzaak 2: Je hebt nieuwe inzichten niet in de praktijk gebracht

Je hebt waarschijnlijk wel nieuwe inzichten opgedaan, maar je hebt ze niet doorgevoerd in je dagelijks leven. Bij BoFit noemen we dit de opbouwfase: hierbij leer je hoe je nieuwe gedragspatronen en grenzen in de praktijk inzet. Want je kunt wel begrijpen waarom je burn-out bent geraakt, maar je moet uiteindelijk ook iets veranderen om uit die burn-out te blijven.

Dat er niet echt iets is veranderd merk je als je bijvoorbeeld weer te maken krijgt met tegenslag of (werk)druk. Je herkent het, maar je valt eigenlijk weer in je oude gedragspatronen.

Hoe je dit dan aanpakt, weten veel mensen niet. Het is zeer aan te raden om hierbij begeleiding te krijgen en zo te leren hoe je dingen in je leven verandert. Zo voorkom je dat je terugvalt en er een tweede burn-out op de loer ligt.

Oorzaak 3: Je hebt te maken met een verlies

Soms gaat het jaren goed en krijg je opeens te maken met een zwaar verlies. Een van je ouders overlijdt, je krijgt een auto-ongeluk of je raakt werkloos. Nou zal niemand fluitend met een dergelijk heftige ervaring omgaan. Maar ben je burn-out geweest? Dan kun je terugschieten in oud gedrag omdat de situatie bijvoorbeeld te overweldigend is.

Ook krijg je bijvoorbeeld te maken met verschillende stadia van rouw. Stap je hier te snel overheen, dan kunnen al die oude burn-outsymptomen als oververmoeidheid, slecht slapen of hyperventilatie weer terugkomen.

Luister ook naar de Burn-out Podcast aflevering over verlies: Verlies en burn-out.

Lees meer over rouw en verlies: Hoe rouw en verlies invloed hebben op je burn-out (1)

Oorzaak 4: Je klachten zijn chronisch geworden

In een enkel geval houdt iemand blijvend last van burn-outklachten. Vaak zijn dit vooral cognitieve klachten zoals vergeetachtigheid of moeilijk kunnen concentreren. Hoewel niet altijd duidelijk is hoe dit komt, kan het te maken hebben met dat je te lang met je klachten hebt doorgelopen. Je brein heeft hierdoor blijvend schade opgelopen.

Lees ook: Burn-out laat litteken achter.

Als je burnout echt niet over gaat

Heb je al van alles gedaan en gaat jouw burn-out echt niet over? Vaak is er dan meer aan de hand. Er kan bijvoorbeeld een ernstig trauma of zware psychische of psychiatrische klachten achter zitten die je burn-out continu voeden. Dan is het beter om eerst aan deze klachten te werken en vervolgens te kijken wat het met je burn-out doet. Want klachten als een onverwerkt trauma hebben vaak een andere aanpak nodig dan het herstel van een burn-out. Vaak verdwijnt je burn-out op termijn vanzelf verdwijnt als je eerst aan je andere klachten hebt gewerkt.

Hoe voorkom je terugval naar een tweede burnout?

Hoe voorkom je het dat je richting een tweede burn-out gaat? Het is goed om gedragspatronen en symptomen op tijd te herkennen zodat je een tweede of derde burn-out kunt voorkomen.

1. Accepteer dat je niet meer de oude bent

Ben je burn-out geweest? Verwacht dan niet dat je je oude leventje weer gewoon kunt oppakken. Dit is waarschijnlijk de grootste valkuil waar mensen die een burn-out hebben gehad tegenaan lopen. Ze verwachten dat ze weer precies zo kunnen doen, denken en handelen als ze voor hun burn-out deden. Maar, juist dát gedrag heeft je naar een burn-out gebracht. Doe je nu weer precies hetzelfde dan kun je wel raden wat de gevolgen zijn.

Je zult je leven moeten aanpassen aan de ‘nieuwe jij’. Misschien dat je niet meer zo veel kunt doen, maar je blijft er wel gezond bij.

Ook interessant om te lezen: Waarom een burn-out het beste is wat je kan overkomen. 

2. Doe een stap terug

Als je weer klachten begint te krijgen, dan ga je mogelijk te snel of heb je je oude gedrag weer opgepakt. Ook als je denkt: ja maar, ik doe het echt anders dan voor mijn burn-out. Kennelijk doe je toch niet genoeg, want anders had je geen klachten. Vergis je er niet in hoe sterk je wilskracht kan zijn. Je kunt een idee of beeld in je hoofd hebben hoe dingen moeten.

Ook je omgeving kan van alles van je eisen. De drang is soms sterk om daaraan toe te geven. Dan sluipt voordat je het weet je oude gedrag erin. Wees dus eerlijk tegen jezelf als je weer continu aan het racen bent, te veel ‘aan’ staat, weer aan het overwerken bent of te weinig tijd voor jezelf neemt. En, het belangrijkste, doe een stap terug.

3. Neem je levensstijl onder de loep

Kijk ook hoe je momenteel leeft. Eet je nog gezond, slaap je voldoende, beweeg je en neem je voldoende (herstel)tijd voor jezelf? Niet gezond leven gaat ten koste van je energie. En dat kan weer allerlei klachten opleveren. Wees ook mild naar jezelf. Geef jezelf de ruimte om fouten te maken en zet jezelf niet onder druk.

4. Zoek de juiste burnout begeleiding

Voel je dat je richting een burn-out gaat? Vraag hulp!

Denk je nu: nee hè, niet weer in therapie? Logisch, want misschien heb je al een aantal therapieën en trajecten achter de rug. Heb je je hele verleden al besproken en weet wat ‘eraan mankeert’? Dat soort therapieën heb je dus niet meer nodig.

Als je niet goed bent herstelt, en te snel aan het werk bent gegaan, dan is het goed om (nogmaals) aan je herstel te werken. Dat betekent niet alleen je hoofd hierin meenemen, maar ook je emoties en je lichaam. Een duurzaam herstel zorgt ervoor dat je burn-out (voor)goed verdwijnt. Zo hoef je niet in het verleden hoeft te graven, maar leer je om de vertaalslag te maken naar de praktijk. Dat is waarschijnlijk nog het laatste zetje dat je nodig hebt om een tweede burn-out te voorkomen.

Ervaring met terugval burnout en tweede burnout

Podcast over terugval en tweede burn-out

Loes werkte bij de politie waar maar weinig oog was voor burn-out. Hierdoor raakte ze meerdere keren burn-out. Ze schreef er een boek over.

Luister naar de burn-out van Loes.

Burn-out ervaring over tweede burn-out

“In april 2016 kwam ik via het UWV in contact met BoFit. In principe sprak hun werkwijze mij aan. Lekker buiten actief zijn en tegelijk kunnen praten over de problemen waar ik tegenaan liep tijdens mijn (tweede) burn-out. (…) Ik ging steeds beter om met de dingen die het me voorheen iedere keer zo moeilijk maakten. Ik leerde doseren en van ‘moeten’ leerde ik ‘willen’ maken. Dus niet meer: ik moet dit nog doen en ik moet dat nog doen. Maar: wil ik dit nog doen en dan ook luisteren naar mijzelf als het een ‘nee’ is.”

Johan stapte uiteindelijk uit zijn tweede burn-out. Hij was niet de oude geworden maar een verbeterde versie van hoe hij eerst was, zoals Johan dat zelf zegt. Gelukkig kon bij Johan voorkomen worden dat hij nog een keer burn-out raakte.

Lees hier het hele verhaal van Johan.

Zo ga je om met terugval burnout en een tweede burnout

Wanneer je dus burn-out bent of bent geweest, ligt terugval op de loer. Aan de ene kant is dat een natuulijk proces tijdens je herstel. En ook na je herstel kan dit tijdelijk, door bijvoorbeeld een crisis, gebeuren. Aan de andere kant heeft terugvallen in een tweede burn-out een andere oorzaak. Dan sluipt een burn-out er in, en kun je met nog meer heftige symptomen te maken krijgen.

Je kunt een tweede burn-out krijgen omdat je bijvoorbeeld de eerste keer niet goed bent hersteld. Denk jij richting een tweede burn-out te gaan? Doe een stap terug en neem je gedrag onder de loep. Kijk waar je aanpassingen kunt maken en vraag je omgeving om hulp. Jij bent de enige die op de juiste manier voor je lichaam kan zorgen. Maar je hoeft het ook niet alleen te doen.

Bron:

Rtlnieuws.nl | Lisanne van Sadelhoff