Mensen met een burn-out voelen zich letterlijk opgebrand. De ziekte is het resultaat van een langzaam proces waarvan uitputting meestal de eerste stap is. Werknemers met burn-outsymptomen gaan onderpresteren, hun productiviteit neemt af en ze verzuimen vaker en langduriger. Op tijd herkennen en bespreekbaar maken van de symptomen kan ziekteverzuim voorkomen.

Vaak ontstaan burn-outklachten in een periode van extreme stress of een lange periode van stress zonder fase van herstel tussendoor. Een zware werklast en hoge eisen op het werk zijn de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van een burn-out. Andere belangrijke risicofactoren op het werk zijn op gespannen voet leven met de leidinggevende, fysiek zware arbeidsomstandigheden en onvoldoende afwisseling en gebrek aan autonomie.

Niet per se werkgelateerd

Toch heeft een burn-out niet alleen maar met werk te maken. Het zegt vooral iets over je karakter en hoe je met stress en spanning omgaat. Ook je omgeving en genen zijn hierin doorslag gevend. Een burn-out komt dus niet alleen maar door het werk, maar werk kan wel aanleiding zijn om een burn-out te krijgen.

Lichamelijke, emotionele en mentale klachten

Een burn-out komt nooit uit de lucht vallen. Het begint bijna ongemerkt maar gaandeweg krijg je allerlei fysieke, emotionele en mentale klachten die er samen op wijzen dat er iets grondig mis is. Hoe langer je hiermee blijft rondlopen, hoe dichter je bij een burn-out komt. Hoe herken je de ontwikkeling van een burn-out voordat je echt ziek worden?

Fysiek – Lichamelijke signalen zijn onder meer minder energie hebben, blijvend vermoeid zijn en last hebben van slaapstoornissen, zoals moeilijk inslapen, slapeloosheid en moe opstaan. Ook kun je last krijgen van duizelingen, hartkloppingen en hoofd- of buikpijn.

Emotioneel – Op gevoelsmatig vlak zijn er heel wat burn-outindicatoren. Het kan gaan om motivatieverlies, lusteloosheid of frustratie. Je kunt concentratieproblemen hebben, moeite hebben met het onthouden van informatie en het gevoel hebben niet doeltreffend te zijn. Ook is vaak sprake van een lagere zelfwaardering, angstgevoelens en aanvallen van angst en paniek.

Mentaal – Ook bepaalde gedragsveranderingen kunnen erop wijzen dat je overspannen of burn-out raakt, zoals de neiging om je te isoleren, minder verdraagzaam te reageren tegenover anderen of je agressiever op te stellen dan normaal. Mensen met een burn-out gaan ook minder efficiënt werken.

Ontwikkeling burn-out

In hoeveel tijd stress zich langzaam ontwikkelt naar een burn-out is voor iedereen verschillend. Er kunnen jaren voorbij gaan waarin je continue over je grenzen bent gegaan. Je kunt in een kort tijdsbestek heftige levenservaringen hebben gehad. Dat je gestresst bent heb je zelf niet altijd in de gaten. Meestal ziet jouw omgeving het eerder dan jijzelf. Luister dus goed als je dierbaren aangeven dat ze zich zorgen maken. Wuif het niet weg, maar vraag je af of ze misschien gelijk hebben.

Actie ondernemen

Wat doe je als je bovenstaande symptomen herkent? Je bewust worden van je stresspatronen is de eerste stap. De tweede is niet denken dat het wel over gaat en je klachten negeren, maar er iets mee doen. Bij hevige of langdurige klachten is het vaak lastig hier zelf iets aan te veranderen. Schakel op tijd een professional in die je helpt bij veranderingen en jouw blinde vlekken. Ook je klachten met je leidinggevende bespreken zorgt voor meer onderling begrip en kan een verandering op de werkvloer brengen. Op tijd in het proces ingrijpen is het allerbelangrijkste. Want een burn-out wil je ten alle tijden voorkomen.

BRON: standaard.be | 16 december 2014