Hoe ga jij om met heftige situaties, problemen en crisis? Ofwel: wat is jouw copingstijl?
Hoe je omgaat met heftige situaties is voor iedereen verschillend. Dit merkte je bijvoorbeeld tijdens de coronacrisis waarmee iedereen weer anders omging. Ook binnen BoFit merken we bij het begeleiden van mensen met een burn-out dat iedereen weer anders reageert op zijn situatie. Karakter en de omstandigheden waarin je zit of bent opgegroeid, spelen hierin een rol. Hoe je omgaat met stress, problemen en ingrijpende situaties noemen we coping. Inzicht in je eigen coping kan ervoor zorgen dat je hiermee effectiever omgaat. Wil jij meer inzicht in jouw coping? En effectiever met stress omgaan? Dan is dit blog iets voor jou. We gaan dieper in op coping en benoemen 7 verschillende copingstijlen.
Wat is coping?
Coping is de manier waarop je met problemen en stress omgaat. Het is een combinatie van je verstandelijke en emotionele reacties op een probleem of stresssituatie. Hieruit vloeit bepaald gedrag voort. Jouw copinggedrag of copingstijl. Er is niet één manier om met lastige situaties om te gaan. Er zijn verschillende stijlen van coping. De copingstijl die jij gebruikt heeft vaak raakvlakken met je persoonlijkheid.
Welke copingstijlen zijn er?
De verschillende manieren om met problemen en lastige situaties om te gaan, is vastgelegd in lijsten. Dit wordt onder ander gebruikt door bedrijfsartsen en behandelaars om te bepalen wat iemands copingstijl is. Een veelgebruikte lijst in Nederland is de Utrechtse copinglijst. Hierop staan zeven verschillende copingstijlen beschreven:
- Het probleem actief aanpakken
- Sociale steun zoeken
- Vermijden en afwachten
- Afleiding zoeken
- Depressief reageren
- Emoties en boosheid uiten
- Geruststellende gedachten
De 7 verschillende copingstijlen uitgelegd
1. Het probleem actief aanpakken
Ga jij met opgeheven hoofd het probleem tegemoet? Ga je in de aanval en gebruik je daarbij vooral je verstand? Deel je het probleem in stukjes op en zoek je voor elk stuk een oplossing? Dan maak je gebruik van de copingstijl ‘het probleem actief aanpakken’. Dit is één van de meest effectieve copingstijlen.
2. Sociale steun zoeken
Zoek je troost, een luisterend oor, begrip en steun bij (een) ander(en)? Wil je graag samen met (een) ander(en) manieren bedenken om het probleem op te lossen? Dan maak je gebruik van de copingstijl ‘sociale steun zoeken’ Dit is één van de meest effectieve copingstijlen.
3. Vermijden en afwachten
Wil je het liefst vluchten van het probleem? Vermijd of ontken je je problemen? Wanneer het probleem niet op te lossen valt door vluchten of ontkennen, wacht je de gevolgen dan gewoon af? Dan maak je gebruik van de copingstijl ‘vermijden en afwachten’.
4. Afleiding zoeken
Richt jij je tijdens een probleem op andere dingen en probeer je niet aan het probleem te denken? Dan maak je gebruik van de copingstijl ‘afleiding zoeken’. Wanneer het niet lukt jezelf af te leiden, dan kun je eventueel gebruik maken van verdovende middelen. Rookverslaving en alcoholmisbruik liggen bij deze copingstijl op de loer.
5. Depressief reageren
Laat jij je overvallen door het probleem en ben je vaak niet in staat om het probleem op te lossen. Ga je piekeren, twijfelen aan jezelf, geef je jezelf de schuld en krijg je hierdoor depressieve gevoelens? Dan maak jij bij heftige situaties gebruik van de copingstijl ‘depressief reageren’.
6. Emoties en boosheid uiten
Herken jij je in de volgende stellingen:
- Ik word gefrustreerd, gespannen of kwaad als ik problemen ervaar;
- Ik reageer mijn emoties af op mijn omgeving;
- Op andere mensen kan ik agressief en asociaal overkomen.
Als je je herkent in deze stellingen maak je gebruik van de copingstijl ‘emoties en boosheid uiten’.
7. Geruststellende gedachten
Maak je gebruik van de copingstijl ‘geruststellende gedachten’? Dan zeg je vaak tegen jezelf dat er na regen weer zonneschijn komt of dat het probleem best meevalt. Maar hoeveel moed je jezelf ook inspreekt, het probleem wordt niet opgelost.
Hoe ontstaat coping?
Hoe je met problemen en heftige situaties omgaat heeft dus te maken met je copingstijl. De meeste mensen gebruiken één of een aantal copingstijl(en). Maar hoe ontstaan deze voorkeuren? Je ontwikkelt dit al op zeer jonge leeftijd. Wanneer je als baby een probleem ervaarde (bijvoorbeeld verveling) kon je op verschillende manieren reageren. Zoals huilen, slapen of in je omgeving op zoek gaan naar iets interessants. Afhankelijk van het effect van je gekozen strategie, ging je dit als baby vaker toepassen of juist niet meer. De reactie van je ouders en je omgeving speelt hierbij een belangrijke rol. Op weg naar volwassenheid wordt steeds duidelijker waar je voorkeur ligt.
Ken je eigen copingstijl
Als je niet effectief omgaat met situaties kan dit extra spanning geven. Wanneer je problemen niet worden oplost kan er langdurige spanning en stress ontstaan. Dit geeft op termijn gezondheidsklachten waardoor ook de kans op burn-out toeneemt. Het is bewezen dat je met een effectieve copingstijl minder kans hebt op lichamelijke en psychische klachten. Je voelt je prettiger, zelfverzekerder, je hebt makkelijker contact met anderen en minder last van stress. In hoeverre ben jij je bewust van je eigen copingstijl? Als je namelijk weet hoe je met stress en problemen omgaat dan kun je ook nagaan of deze voor jou werken of niet. Heb je een goed inzicht in je eigen copingstijl? En kies je bewust voor voor de meest effectieve reactie? Dan heb je effectief copinggedrag. Zo kun je beter met situaties omgaan en voorkom en verhelp je stressklachten. Het nemen van je eigen verantwoordelijkheid, actief aanpakken en sociale steun zoeken zijn daarbij vaak de sleutels tot verbetering.
Coping in drie stappen
Waarschijnlijk heb je niet één duidelijke copingstijl, maar gebruik je er meerdere. Je reactie hangt natuurlijk ook voor een groot deel af van het specifieke probleem. Wanneer je als volwassenen met stress of een probleem geconfronteerd wordt, doorloop je meestal drie stappen.
- Constateren van het probleem.
- Beoordelen van het probleem. Hoe ernstig is het?
- Reactie op het probleem: de coping. Hoe ga ik hiermee om?
* Download het copingstijlschema *
Waarschijnlijk is er een rode draad zichtbaar in jouw reacties. Je hebt één of enkele copingstijl(en) die je bij voorkeur gebruikt. Je kunt deze rode draad zelf opsporen door na het oplossen van een probleem het proces nog eens na te gaan. Wat deed je om het probleem op te lossen?
Download hieronder een schema dat je voor jezelf kunt gebruiken om eventueel met je partner of familielid te bespreken. Zo kom je erachter waar je effectiever kan reageren.
Effectieve copingstijl tijdens crisis
Wat is een effectieve copingstijl tijdens een crisis? Dat is niet altijd even duidelijk. Het hangt onder andere af van de specifieke situatie en omstandigheden. Jezelf afleiden met gamen of uren netflixen zal in de meeste situaties niet effectief zijn. Maar tijdens een crisis als die van de coronapandemie en bij een lock down is dit effectiever dan depressief in je bed liggen. Zo kunnen mensen in gevangenschap zichzelf uren afleiden met droomdenken en fantaseren. Hierdoor houden ze het gevangen zijn beter vol zonder tegen de muren op te vliegen. Het afleiden is dan een actieve en effectief stijl. Bij vrijheid kan deze copingstijl juist weer passief en ineffectief zijn. Sociale steun zoeken is in veel gevallen een effectieve stijl.
Je copingstijl veranderen
Voorheen gebruikte je waarschijnlijk copingstijlen die nu minder toepasbaar zijn. Je probeerde bijvoorbeeld je problemen weg te drukken door jezelf af te leiden. Of je zocht contact met vrienden en/of familieleden om er over te praten. Deze vormen van coping zijn nu moeilijker om toe te passen. Je wordt nu meer teruggegooid op jezelf. Wanneer je al innerlijke onrust hebt, is het dus in deze periode extra belangrijk om effectieve coping toe te passen en hulp te zoeken waar nodig. Doe je dit niet? Dan zullen je klachten en stress toenemen. Het is nu dus extra belangrijk om creatief en positief omgaan met de mogelijkheden die er wél zijn. En het mooie is dat mensen nu ontdekken dat gesprekken via Skype of facetime ook best intiem zijn en dat je een digitale knuffel daadwerkelijk kunt voelen.
Wil je hulp bij het omgaan met problemen, crisis of heftige situaties?
Ook als je twijfelt om hulp te vragen, raden we je sterk aan om contact met ons op te nemen. We luisteren goed naar jouw persoonlijke situatie en staan voor je klaar om met je mee te denken. Probeer ook onze vrijblijvende kennismaking zodat je zelf kunt ervaren hoe een BoFit-sessie voor jou voelt.
