Veel mensen hebben moeite met grenzen stellen. Sterker nog: het is vaak zelfs de oorzaak van een burn-out. Want door geen of te weinig grenzen te stellen pleeg je roofbouw op je lichaam en raakt je energie op. Leren grenzen stellen is niet iets wat je even snel leert. Er gaat een heel proces aan vooraf. Dit is deel 1 van een serie over grenzen stellen.

Oorzaak aanpakken

Heb jij je wel eens afgevraagd hóe je grenzen moet stellen? Dan is het belangrijk dat je eerst vraagt waaróm je geen grenzen stellt. Met deze vraag kun je namelijk gerichter de oorzaak aanpakken en werkelijk iets veranderen aan je gedrag. Het stellen van grenzen blijft een probleem als je niet weet waarom je het zo lastig vindt. Trucjes toepassen helpen even, maar er blijft vaak een innerlijk conflict. Het gevolg is vaak dat je dan toch maar toegeeft aan de grenzen van anderen.

Karakter, genen en omgevingsfactoren

Hoe het komt dat je het moeilijk vindt om grenzen te stellen heeft een aantal oorzaken. Allereerst heeft het te maken met hoe je karakter in elkaar steekt. Ben je iemand die conflicten uit de weg gaat of ben je niet bang om je mening te geven? En welke genen heb je van je (voor)ouders meegekregen? Spelen er dramatische of traumatische gebeurtenissen in de familie dan wordt dit genetisch vastgelegd en doorgegeven. Hieruit kan een bepaald (familie)gedrag ontstaan.

Als laatste spelen omgevingsfactoren mee. Was er vroeger ruimte voor een eigen mening en had je bijvoorbeeld een stem in het bepalen van de regels thuis? Ook de mensen met wie je vroeger omging – zoals vriendjes van school of een leraar – hebben je gevormd. Een heleboel informatie bij elkaar die bepaalt wie je nu bent en hoe je omgaat met grenzen.

Kindgedrag

Had het aangeven van grenzen vroeger een negatieve lading? Kreeg je bijvoorbeeld straf omdat je een grote mond had? Dan zal het aangeven van grenzen in je latere leven ook problemen geven. Je hebt namelijk de boodschap gekregen: voor mijzelf opkomen mag niet. Kinderen vertalen dit gauw naar: ik ben dus niet lief, niet goed genoeg, niet de moeite waard. Afwijzing van ouders is een van de ergste dingen wat een kind kan overkomen. Zonder liefde en aandacht overleeft een kind niet.

Op deze momenten worden overlevingsstrategieën geboren. Je gaat je als kind aanpassen om de liefde van je ouders te herwinnen. Maar dit is niet je eigen gedrag ofwel je eigen grenzen. Het zijn aangepast grenzen.

Lees verder in deel 2: Grenzen stellen hoe doe je dat?