Het merendeel van de Nederlandse werknemers werkt over. Hardwerkende werknemers zijn waardevol, maar bij sommige medewerkers verandert ijverigheid in dwangmatige werklust. De niet te stuiten drang van een workaholic om altijd maar door te gaan, kan tot burn-out leiden met langdurige uitval als gevolg. Ilona van Dijk onderzocht het effect van overwerken op werknemers en de organisatie en ontdekte twee vormen van hard werken.

Bevlogenheid versus werkverslaafd

Het lijken de ideale werknemers die altijd als eerste op het werk zijn en als laatste naar huis gaan. Collega’s die ook in het weekend doorwerken en altijd en overal bereikbaar zijn. Harde werkers dus. Of zijn het workaholics?  In haar promotieonderzoek toont Ilona van Beek aan dat er ten minste twee vormen van hard werken te onderscheiden zijn: een ‘slecht’ type hard werken, werkverslaving, en een ‘goed’ type hard werken, bevlogenheid. Werkverslaving heeft voornamelijk negatieve gevolgen voor de persoon en organisatie, terwijl hard werken uit bevlogenheid voornamelijk positieve gevolgen heeft.

Excessief werken en compulsief werken

Werkverslaving kan iedereen overkomen; ondernemers, CEO’s, young-professionals, ambachtslieden, mannen, vrouwen. Wel lopen mensen die van nature onzeker zijn en weinig zelfvertrouwen hebben meer risico. Zeker als zij prestatiegericht en perfectionistisch van aard zijn en in hun organisatie hard werken de norm is. Werkverslaving is te herkennen. De betreffende medewerkers werken excessief, dus structureel harder en meer uren dan contractueel is afgesproken. Ook werken zij compulsief, zij denken continu aan het werk en hebben het gevoel te moeten blijven werken. Werkverslaafden worden onrustig van niets doen.

Werk en privé in balans of niet?

Workaholics of werkverslaafden praten hun eigen obsessieve gedrag vaak goed. En even ’s avonds thuis op de bank uw werkmail checken kan op zich ook helemaal geen kwaad. Maar werkt u structureel over en denkt u – ook als u niet werkt – veel aan uw werk, stel uzelf dan wel de vraag of dat niet ten koste gaat van andere zaken die belangrijk zijn in uw leven. Zoals uw gezin, uw hobby’s en vrienden. Zo ja, dan is het tijd om kritischer te kijken naar de verdeling van uw tijd. Iedereen heeft tijd voor zichzelf en ontspanning nodig om de batterij weer op te laden en gezond te blijven.

Bronnen:
Universiteit Utrecht/faculteit Sociale Wetenschappen
METRO